ترکمن سسی - بهرام جرجانی - سخنرانی تلویزیونی رهبر معظم انقلاب را نمی‌توان در حد چند جمله یا چند توصیه معمولی خلاصه کرد. آنچه مطرح شد، یک بازتنظیم میدان سیاست‌گذاری بود؛ هم از نظر لحن، هم از نظر محتوا، و هم از نظر مقصد.
در شرایطی که جامعه زیر فشارهای معیشتی و بی‌نظمی‌های مدیریتی قرار دارد، این سخنان عملاً نقش «ترمز اضطراری» را برای دستگاه اجرایی ایفا کرد؛ همان ترمزی که مردم مدت‌ها بود منتظر کشیده شدنش بودند.
نکته مهم اینجاست:
رهبر، برخلاف بسیاری از مسئولان که از بالا فقط آمار می‌بینند، تأثیر واقعی تصمیمات بر سفره مردم را دید و همین را معیار ارزیابی دولت قرار داد. این تفاوتِ دیدن است که پیام دیشب را سنگین و اثرگذار می‌کند:
سخنان ایشان نه برای آرام کردن افکار عمومی بود، نه برای تبرئه دولت.
بلکه یک مطالبه‌گری صریح در بالاترین سطح سیاسی کشور بود.
در تحلیل متن صحبت‌ها، سه محور اصلی دیده می‌شود:
۱. بازگرداندن مرکز ثقل سیاست به مردم
اینکه گفته شد «رفتار و تصمیمات مسئولان باید قابل لمس و قابل دفاع برای مردم باشد»، یعنی سیاست‌گذاری نباید در اتاق‌های بسته اتفاق بیفتد. این همان نکته‌ای است که مردم ماه‌هاست آن را فریاد می‌زنند اما پاسخی نگرفته‌اند. دیشب این مطالبه از «سطح جامعه» به «سطح رهبری» منتقل شد؛ و این اتفاق در نظام سیاسی ایران کم‌اهمیت نیست.
۲. هشدار غیرمستقیم، اما قاطع به دولت
بی‌آنکه فضای منفی ساخته شود، پیام کاملاً روشن بود:
اگر دولت به‌موقع اصلاح نکند، اعتماد عمومی آسیب می‌بیند.
این نوع هشدار، آن هم از زبان رهبری، معنایش دقیقاً این است که دولت از این لحظه به بعد در حوزه اقتصادی با معافیت سیاسی مواجه نخواهد بود. رفتارها باید اصلاح شود؛ نه توجیه.
۳. تقویت امید اجتماعی بدون شعار
اساس سخنان دیشب این نبود که مردم را با وعده‌های کلی آرام کند؛ بلکه اینکه حاکمیت صدای توده را می‌شنود و نسبت به فشارهای این روزها بی‌تفاوت نیست.
این پیام، اگرچه نرم بیان شد، اما سنگین بود:
حاکمیت مردم را تنها نگذاشته، اما از دولت نیز انتظار دارد که این را در عمل ثابت کند.
آنچه سخنرانی دیشب را ارزش تحلیلی می‌دهد، نه جملات آن، بلکه نسبت آن با وضعیت امروز کشور است.
پیامی که از رأس هرم قدرت داده شد، توپ را مستقیم در زمین دولت انداخت و نشان داد که جامعه و مشکلاتش «دیده شده‌اند». این نوع دیدن، در روزگاری که شهروند زیر فشار معیشت خم می‌شود، دقیقاً همان چیزی است که می‌تواند امید را از یک مفهوم رقیق، به یک امکان واقعی تبدیل کند.
در نهایت، سخنان دیشب را می‌توان این‌گونه فهمید:
وقتی مردم زیر بار مشکلات ساکتند، کسی باید صدای آنها را بلند کند.
دیشب این وظیفه بر عهده رهبر بود؛ و انجامش داد.
بهرام جرجانی
کارشناس حقوق و فعال اجتماعی
Legal Expert | Social Justice Advocate
- نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
- نظرات بعد از ویرایش ارسال می‌شود.