ترکمن سسی - عموما نام شهرها و روستاها به نوعی هویت و گذشته تاریخی و یا وجه برجسته آن مکان را نمایان می سازد که در برخی مکانها نامگذاری آنها از این قضیه مستثنی است. با این مقدمه در زیر یادداشتی از فعال سیمین شهری در باب نامگذاری موطن خود می خوانید.
عبدالرشید نافعی در یادداشت انتقادی خود نوشته است:
سیمین شهر متشکل از سه روستای اومچالی قارقی کتوک اخیرا به شهرهای جدیدالتاسیس جمهوری اسلامی ایران پیوست. البته قصه شهر شدن آن سردرازی دارد که ما را با آن بحث و مجالی نیست، فقط ذکر این نکته را لازم میدانم اسم جدید یعنی سیمین شهر زاییده اختلافات شهروندان و شورای اسلامی وقت روستاهای فوق بوده است و گرنه با کمی درایت و عقلانیت اجتماعی مساله نام گذاری با لحاظ ریشه و صبغه تاریخی روستاها خیلی راحت حل می شد و حتی به اسم یکی از روستاهای فوق با ترجمه فارسی تا مرحله تثبیت به وزارت کشور پرونده سازی شده بود که با اختلافات موجود دوباره پرونده شهر شدن عودت خورد و بدین ترتیب مایه نگرانی آحاد شهروندان را فراهم ساخته است.
لذا با آگاهی از افکار و خرد جمعی و حساسیت موجود در این شهر نسبت به نامگذاری سیمین شهر در این مقال سعی نگارنده بر آن است که از دیدگاه تئوریک به گذشته این سه روستا و وجه تسمیه آنها بپردازم.
ضرب المثلی است میگوید "تاوشانا دوغدیق دپه "یعنی برای خرگوش زادگاهش مقدس است . لذا طبیعی است هر فرد عاقل و بالغی به موطن و جریانات ساری و جاری در آن مکان حساسیت به خرج دهد و این حق طبیعی و منطقی هر شهروندی است در زمینه نامگذاری شهر خویش کنکاش و تحلیل مساله نماید.
با این مجمل اعتقاد بر این است سیمین شهر هیچ گونه سنخیتی از حیث معنایی با سه روستای مذکور ندارد چونکه هر اسم و نامی که بر روی اشخاص یا جمادات یا اماکن گذاشته میشود براساس مفهوم و منظور و تداعی عقبه مولفه های هویتی و قومی و زبانی و مذهبی صورت میگیرد از این منظر در مورد اسم جدیداین سه روستا موارد فوق الذکر لحاظ نشده ست .
این قلم مدعی است هر زمانی که اسمی از اومچالی به میان میاید فورا شخصیتهای بزرگی مثل تایجان آخون و عبدی ایشان اخون و نیاز قلیچ آخون حنفی ها به ذهن متبادر میشود که هر کدام با دنیایی از از علم تقوا و صداقت ،بستر ساز وحدت در منطقه خودشان بودند و همین طور هنرمند چیره دست قزاق پانگ همیشه با نام اومچالی به خنیاگری پرداخته است.
برای نگارنده خیلی مواقع پیش آمده است وقتی که نام اومچالی را در جواب محل سکونت اینجانب میشنیدند اکثرا اظهار میداشتند زادگاه همان خالیپا باغشی معروف میباشد که با کسب شهرت و اعتبار جهانی نام و آوازه اومچالی را به گوش جهانیان رسانده است.
دیگر اینکه اومچالی زمانی در رشته ورزشی والیبال زبانزد خاص و عام بود. از جمله اسلامی ها ،قروی ها و پنق ها و آمانزاده ها با نام اومچالی در ترکمن صحرا والیبال بازی میکردند اما یکدفعه همین روستا با تمام این عقبه و سابقه تاریخی و فرهنگی ...نامش را با سیمین شهر تعویض نماید.
بالکل صفحات هویتی هویتی و مدنیت پیشین تیره و تار میگردد که به نظر نگارنده استحاله های فرهنگی و مسخ فرهنگی و بیگانگی های هویتی و مدنی گوناگونی را به دنبال خواهد داشت. چرا که ذهن یکباره با یاد اسم جدید داشته های قبلی را گم کرده و تار و پودهای فرهنگی شکننده و آسیب پذیرخواهد شد و در نتیجه میتواند متعاقب اینگونه شکنندگی ها مصیبتی در دردنیای فرهنگ و اندیشه رخ خواهد داد که عوارض های بعدی ناپیدایی را به همراه خواهد داشت.
همچنین وقتی اسمی از قارقی برده میشود ذهن بلافاصله قربان آخون و بردی جان آخون و ساری آخون را تداعی میکند. هنوز هم هر جا یادی از قارقی میشود میگویند همان روستای استادان نامبرده میباشد. در واقع اسم آن بزرگواران فقید با قارقی عجین گشته است.
ولی اکنون یکدفعه قارقی در کنار اومچالی و کتوک اسمش را با سیمین شهر جایگزین نماید آیا دوباره برای کسیکه اولین بار این اسم را میشنود مجددا قارقی به آن شکل ایده آل تداعی خواهد شد؟ صد البته خیر.
دیگر اینکه از بعد ورزشی پهلوانان قارقی در ترکمن صحرا معروف هستند که طریک ها و تراج ها و کم ها و کرها همیشه با نام قارقی کشتی میگرفتند. از این منظر نیز می طلبد جهت ادامه این یاد و خاطرات و انسجام فرهنگی و متعاقبا ایجاد وحدت قومی انسانی در منطقه نسبت به کلمه سیمین شهر تجدید نظر عالمانه و روشنفکرانه صورت گیرد.
همینطور روستای کتوک نیز مامن شخصیتهای بزرگی نظیر ماشاد آخون و بایجان آخون ها ...بوده است که همیشه در دینداری و درستکاری وحدت طلبی زبانزد بودند و معنی لغوی کتوک نیز مثل اومچا و قارقی ریشه و بن میباشد.
در این روستا نیز مثل اومچالی والیبالیستهای بزرگی همچون اونق ها و ایری ها و کتوک ها و قزل ها ...در جای جای ترکمن صحرا کتوک را برسر زبانها اندختند. لذا منطق حکم میکند اهالی این روستا نیز در معیت دو روستای همجوار دیگر از استتار و گم شدن نام کتوک و عدم تناسب اسم جدید با گذشته آن روستا حساسیت به خرج دهند.
علی ایحال این سه روستا به لحاظ اسکان تاریخی نیز به صورت تصادفی نبوده است که در کنار هم قرار گرفته باشند بلکه میتواند مبنا و قرابت های فرهنگی و مشترکات اصیلی آنها را جمع کرده باشد که در واقع براساس توضیحات بعدی تشابهات معانی اسم روستاها و وحدت قومی فرهنگی و عقیدتی این مشترکات به تایید میرسد.
به وام از عید محمد اونق شاعر صحرا اسم سه روستای مذکور از لحاظ ساختاری و معنا ارتباط تفکیک ناپذیری با هم دارند. توضیح کاملتر اینکه اگر یک قارقی (نی) را در نظر بگیریم آن قسمت از ریشه را که معمولا کنده مانند و کروی شکل میباشد(کوتک) میگویند و درست زیر و گرداگرد کوتک نیز ریشه های میخ مانند و پراکنده و چسبنده به کوتک و در واقع به نوعی حدوسط کوتک و قارقی را (اومچا) میگویند و آن چوب و راسته صافی را که به آبشخور آن ریشه ها یعنی کوتک و اومچا بوجود آمده است (قارقی) گفته میشود.
عجیبتر اینکه این ترتیب گیاهی در نحوه اسکان فیزیکی این سه روستا رعایت شده است و مشاهده میکنید که (اومچالی) یا (بناور)درست در مرکز سه روستا قرار گرفته است. بنابراین حدوسط معنای سه روستای مذکور بن و ریشه است که در این راستا بود که سابقا "اومچالی" را (بناور ) ترجمه کرده بودند.
نگارنده معتقد است از نظر لغوی سه روستای فوق هیچگونه تفاوت و فراقتی از همدیگر ندارند و در واقع نماد عینی وحدت در عین کثرت را با زبان بی زبانی به منصه ظهور رسانده اند. لذا قضاوت بر هر شخص منصفی به جهت اعتراض به اسم گذاشته شده آسان خواهد بود و انتخاب و آلترناتیو سیمین شهر همچون نگین شهر (اسم جدید روستای ترکمن نشین نظام اباد سابق از توابع آزاد شهر) همزمان با سیمین شهر محلی از اعراب نخواهد داشت.
بنابراین گفته ها عجالتا این قلم از شورای های جدیدالانتخاب خواستار آنست همگی همت به خرج داده و اسم مناسبی در شان گذشته و فرهنگی و علمی و مذهبی و قومی انتخاب نمایند و شهروندان را از این ثقل معنایی و زبانی برهانند و اگر موانعی نیز هست تنویر افکار عمومی بنمایند .
گفته اند" گچمیشی بولمادیغینگ گلجگی بولماز" با الهام از گذشته مان و امید به آینده مان و زندگی در زمان حال مان ، بیایید میراثهای فکری و فرهنگی و قومی خودمان را پاس داریم و با پرداختن به مسائل جزئی و حواشی های بی مورد از مسائل عمده غفلت نکنیم.
عبدالرشید نافعی
نکته: انتشار این یادداشت به معنای تایید محتوا یا بیان دیدگاه این رسانه نمی باشد و صرفا در راستای گسترش اطلاع رسانی منتشر می گردد.
- نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
- نظرات بعد از ویرایش ارسال میشود.