ترکمن سسی- اسباب‌بازی وسیله‌ای برای بازی‌کردن وسرگرمی کودکان است و در رشد و شکوفایی استعدادهایشان به آنان کمک می‌کند.
الف : اسباب بازی :
اسباب‌بازی وسیله‌ای برای بازی‌کردن وسرگرمی کودکان است و در رشد و شکوفایی استعدادهایشان به آنان کمک می‌کند.
انتخاب اسباب بازی مناسب ، علاوه بر پرورش خلاقیت و افزایش توانایی‌های کودک موجب بالا رفتن روابط اجتماعی او با دیگران و آماده سازی کودک برای نقش‌های واقعی در زندگی آینده میشود و در برخی از مواقع ممکن است یک اسباب بازی اطلاعات عمومی کودک را بالا ببرد و یا موجب تقویت مهارت‌های حرکتی شود , گاهی نیز کودک در هنگام بازی با اسباب بازی ، نقشی را که در آینده می خواهد به عهده بگیرد را تقلید می کند.
وسایل متعددی به عنوان اسباب بازی تولید می‌شوند اما از هر وسیله‌ای هم نمی‌توان به عنوان اسباب بازی استفاده کرد.
شاید کمتر کسی خیلی به شاخص های خرید یک اسباب بازی خوب توجه دارد و بیشتر فقط به ؛ قیمت , جذابیت و معروف و محبوب بودن آن اسباب بازی اهمیت می دهد ! منتها باید توجه داشت که این خرید های کم دقت به سلامت جسمی , روحی و دینی کودک ما آسیب می زند .
والدین باید بدانند و بکار ببندند که هر اسباب بازی باید استاندارد باشد و برای خرید آن نکاتی را باید مورد توجه قرار دهند همچون:
1- اطمینان حاصل کنید که اسباب بازی که می خرید ، متناسب با سن کودکتان است (معمولا روی اسباب بازی برچسب سنی وجود دارد. (
2- همیشه دستورات استفاده از اسباب بازی را بخوانید .
3- به کودکان زیر 10 سال اجازه استفاده از اسباب بازی را که باید به برق وصل شود را ندهید .
4- به کودکان زیر 3 سال اسباب بازی ندهید که دارای اجزای کوچکی است که ممکن است به خفگی کودک منجر شود .
5- اسباب بازیها برای کودکان کم سن نباید بند ، روبان ، بادکنک ، باتری یا مغناطیس دگمه ای دارا باشند .
6- همه اسباب بازی های را در قفسه یا کمد اسباب بازی قرار دهید و کودکان کم سن را از اسباب بازی های کودکان بزرگتر دور نگهدارید .
7- تناسب با جنسیت: توصیه نمی کنیم که اسباب بازی بچه ها را با این اجبار که تو دختری یا پسری برای آنها تهیه کنید اما اگر می خواهید برای فرزندتان هدیه بخرید یا او از شما مشورت می خواهد بیشتر به فکر مهارت های خاصی که مورد نیاز زنان یا مردان هست باشید. اگر فرزند دخترتان می خواهد ماشین بازی کند یا برعکس، نگران نشوید و اجازه بدهید مدتی این تجربه را پیدا کند.
8- انتقال فرهنگ: اسباب بازی هایی که پوشش های عریان و نیمه عریان و آرایش صورت و اندام خاصی دارند، برای بچه ها مناسب نیستند زیرا الگوهای زیبایی شناسی و حتی هویتی بچه ها را تنزل و تغییر می دهند.
9- تحریک حواس: اگر تصمیم به خرید وسیله بازی دارید ، برای خرید آن ، وقت بگذارید و تحقیق کنید تا وسایل بهتری به نفع تربیت فرزندتان تدارک ببینید. اسباب بازی ای که فقط می تواند صدا تولید کند کمتر از وسیله بازی ای که صدایی تولید نمی کند ولی بچه ها باید با تمرکز بخشی از آن را در جای مخصوص خود قرار دهند تا برنده بشوند به رشد بچه ها کمک می کند.
10- اسباب بازی محرک: اسباب بازی خوب باید در عین اینکه مطابق سن ، توان و علاقه کودک باشد ، قدرت جلب نظر بچه ها را هم داشته باشد . اینکه اسباب بازی چه رنگی ، چه شکلی و طرحی و چه ساختی دارد به ایجاد انگیزه بازی کمک می کند.
11- دوام و استحکام: وسیله بازی که از جنس مرغوبی تهیه شده باشد زمان بیشتری عمر می کند و احتمالا خطرات کمتری را هم با آسیب دیدنش برای فرزندتان پیش خواهد آورد؛ مثل پازل های چوبی یا بازی های فکری چوبی.
12- قیمت: اگر موقع خرید وسایل بازی فقط به فکر زیبایی و گرانقیمتی و جنبه دکوری بودن اسباب بازی هستید ، ممکن است به خاطر جلوگیری از آسیب دیدن وسیله بازی ، کمتر اجازه بازی با آن را به کودک بدهید و اگر آن اسباب بازی آسیب دید ممکن است عصبانی شوید و به کودک پرخاش کنید.
13- داشتن آرم استاندارد محصول
14- مشخصات شرکت سازنده روی بسته اسباب بازی باید درج شده باشد .
15- داشتن شناسنامه یا همان برچسب اصالت اسباب بازی (هلوگرام شورای نظارت بر اسباب بازی)
مواردی که والدین باید برای خرید و استفاده اسباب بازی برای خردسالان رعایت نمایند :
1- همیشه برچسب سن مناسب را روی محصولات اسباب بازی بخوانید. بعضی از اسباب بازیها تکه‌های کوچکی دارند که میتواند باعث خفگی نوزاد شود. بنابراین به تمام هشدارهای بسته بندی اسباب بازی دقت کنید.
2- اسباب بازی باید به اندازه کافی بزرگ باشد. ( 3 سانتی متر قطر و 6 سانتی متر طول) به طوری که او نتواند اسباب بازی را ببلعد.
3- از خریدن تیله، سکه و توپهایی که کمتر از 4 سانتی متر قطر دارند اجتناب کنید چون میتواند در گلو کودک گیر کرده و باعث خفگی شود.
4- اسباب بازیهایی که باتری میخورند باید در محل باتری پیچی داشته باشند که آن را محکم ببندد تا باعث ایجاد کنجکاوی نشود. باتریها میتوانند خطرات جبران ناپذیری از جمله خونریزی داخلی و سوختگی شیمیایی را به همراه داشته باشند.
5- وقتی ایمنی اسباب بازی را بررسی میکنید مطمئن شوید که اسباب بازی نشکن است و به اندازه کافی مقاومت دارد. همچنین حواستان باشد که اسباب بازی نوک تیز نداشته و چرخ و دگمه ها و چشم عروسک ها شل نباشد که کودک آن را به دهان برده و ببلعد.
6- بیشتر اسباب بازیهای سوار شدنی زمانی که کودک قادر به نشستن باشد قابل استفاده است. اما باز هم بهتر است توصیه کارخانه سازنده را بخوانید. بیشتر اسباب بازیهای سوار شدنی مانند اسب و واگن باید نوار ایمنی لازم را داشته باشد.
7- به هیچ عنوان به نوزادتان اسباب بازی رنگ شده که قبل از سال 1978 ساخته شده، ندهید چون حاوی سرب است.
مناسب‌ترین اسباب‌بازی‌ها :
کودکان در سنین مختلف نیاز به اسباب بازیهایی دارند که به رشد فیزیکی و روانی آنها کمک کند. با هم برخی از آنها را به تفکیک سن مرور میکنیم.
1- کودکان زیر یک سال
تا سه ماهگی: اسباب بازیهایی که در دست جا می شوند، اسباب بازهای صدادار، آینه های نشکن و مطمئن و اسباب‌بازی‌های لمسی و حسی جزو اسباب بازیهایی است که این گروه می توانند با آن سرگرم شوند.
3 تا 6 ماه: جغجغه سبک، آویزهای اسباب بازی، حیوانات عروسکی توپر، اسباب بازیهای لاستیکی قابل انعطاف و صدادار برای این گروه سنی مناسب است.
6 تا 9 ماه: کتاب، عروسک، توپ و وسایل خانه میتوانند این گروه سنی را حسابی سرگرم کنند.
9 تا 12 ماه: اسباب‌بازی‌های هل دادنی، تخته های جور چین، تلفن اسباب بازی و خانه سازی به درد این گروه می خورد.
2- کودکان یک تا دو سال
12 تا 18 ماه: این گروه میتوانند از قطعات خانه سازی بزرگ، اسباب بازیهای کشیدنی و هل دادنی، جورچینها، توپ، مداد رنگی و کاغذ، اسباب بازیهای سوار شدنی و کتابهای تصویری استفاده کنند.
18 تا 24 ماه: این گروه به دلیل استقلال نسبی در این دوران می توانند از خانه اسباب‌بازی، آلات موسیقی اسباب بازی، صفحات پازل، اسباب‌بازی‌های کنترلی استفاده کنند.
3- کودکان 2 تا 3 سال
کیت وسایل پزشکی، کیت وسایل خانه، درست کردن پازل، دومينو، تفنگ، کيف و لوازم دکتر و ميز و ابزار کار مثل ابزار کار نجاري می تواند برای کودکان پرجنب و جوش این سن بسیار سرگرم کننده باشد.
4- کودکان 3 تا 5 سال
مداد رنگی و آبرنگ، ماشین های کوچک، تخته سیاه، تفنگ و عروسک برای این گروه سنی مناسب است.(www.biabin.com )
لوئیس ساتلر ، روانشناس آمریکایی کودکان می‌گوید :
شما همچنین می‌توانید از طریق انتخاب اسباب‌بازی‌های مورد علاقه فرزند خود ، و نه خرید آخرین اسباب بازی روز بازار ، علاقه کودک خود به اسباب بازیهای خاص را تحریک کنید . من اعتقاد دارم که کودکان میتوانند از طریق قرار گرفتن در معرض شرایط و انتخاب‌های مختلف ، به علاقه‌مندی‌های خود پی ببرند . برای نمونه ، کودکی که پارک را دوست دارد ، ممکن است بازیها و اسباب‌بازی‌های متحرک بزرگ را ترجیح دهد . اما شما می‌توانید به وسیله اضافه کردن لوازم بازی حرکتی کوچک مانند گچ نقاشی به مجموعه بازیهای کودک خود ، اوضاع را تغییر دهید . از طرف دیگر , کودکی که موزه علوم را دوست دارد ، ممکن است به تمام اسباب‌بازی‌های ( STEM اسباب‌بازی‌هایی با قابلیت آموزش علم ، فناوری ، مهندسی و ریاضی) علاقه داشته باشد ، بنابراین می‌توانید از طریق آشنا کردن آنها با موسیقی و هنرهای نمایشی ، خلاقیت آنها تقویت کنید.
شورای نظارت بر اسباب بازی :
دبیرخانه شورای نظارت بر اسباب بازی که مطابق با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واگذار گردیده نقش بسیار مهمی در امر نظارت بر ساخت ، واردات و عرضه اسباب بازی در سراسر کشور برعهده دارد تا :
اولاً جلوی قاچاق بی رویه اسباب بازی ( معمولاً اسباب بازی های ممنوعه می باشد ) گرفته گردد
و ثانیاً اسباب بازی استاندارد و مطابق با فرهنگ ایرانی – اسلامی در جامعه تولید و توزیع گشته تا خانواده ها با خاطری آسوده به تهیه اسباب بازی های کودکان خود بپردازند .
هلوگرام اصالت و تأییدیه اسباب بازی :
یکی از اقدامات پسندیده دبیرخانه مرکزی شورای نظارت بر اسباب بازی تهیه و الصاق هلوگرام این شورا توسط کانون پرورش فکری بر روی اسباب بازی های تولیدی و وارداتی مورد تأیید این شورا می باشد که خانواده ها برای خرید اسباب بازی و سرگرمی می توانند شماره هلوگرام الصاقی بر روی محصول را به شماره تلفن 300074010 پیامک نموده تا اصالت اسباب بازی و سرگرمی برای وی پیامک شود و با خیال راحت به خرید آن برای فرزندان خود اقدام نمایند. ( مجتبی لشکربلوکی - نقش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در فرهنگ سازی جامعه )
ب : عروسک
اسباب بازی کودکان و گاهی نوجوانان است و معمولاً شبیه انسان ساخته میشود. عروسک به قوه تخیل کودکان کمک می‌کند به گونه‌ای که هنگام بازی ، کودک آن را فردی زنده تصور کرده و برای آن شخصیت و اعمال مُتصور میشود.
با توجه به لزوم ایجاد یک پل ارتباطی بین بزرگسال و کودک که توسط آن بزرگسال بتواند هم کودک را بشناسد و هم دنیای خویش را به او معرفی کند ، ساخت و ارائه اسباب بازی به کودک یکی از موثرترین راه کارهایی است که با درگیر کردن احساسی کودک میتواند وی را به واکاوی و جستجو در مفاهیم دنیای بزرگسالان وادار کند. از سوی دیگر کودکان در بازیهای خود استعداد شان را در زمینه ی تجرید و قدرت تخیل شان به نمایش می‌گذارند. (مرتضی ارشاد - عروسک ، به مثابه ابژه فرهنگی )
گاهی از عروسکها برای نمایش بجای انسانها استفاده میشود که به آنها عروسک خیمه شب بازی یا عروسک نمایشی گفته میشود . (پيرايه يغمايی - خیمه شب بازی و پیشینه آن )
6 فایده شخصیت دادن به عروسک ها و اسباب بازی ها برای کودکان :
1- ایجاد کننده امنیت روانی
2- افزایش خلاقیت
3- انعکاس تجربیات واقعی به عروسک
4-رشد مهارت های زبانی
5-آموزش
6-علاقمند کردن کودک به انجام برخی کارها (toyinfo.ir )
گذری بر وضعیت عروسک های دارا و سارا از خلق تا کنون :
ایده ی ساخت عروسکهای ملی دارا و سارا از سال ۱۳۷۵ توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مطرح شد. پس از پنج سال این دو عروسک ، با لباسهای محلی اقوام مختلف ایرانی، با هدف آشناسازی کودکان ایرانی با فرهنگ ایرانی، در سال ۱۳۸۰ ساخته شدند . (قدس ۱۸ اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۴ ( کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان وسایل جنبی عروسکهای دارا و سارا مثل لوازم تحریر ، نوار , سرود ، تقویم ، پوستر و جوراب را نیز تولید و عرضه کرد .
در مرداد ۱۳۹۴ از نسل سوم عروسکهای دارا و سارا رونمایی شد. در ساخت این عروسکهای جدید ، تغییراتی صورت گرفته که حرکت مفاصل آرنج و زانو ، از مهم‌ترین تفاوت‌های نسل جدید با عروسکهای پیشین است . همچنین در ساخت این سری ، از بهترین مواد اروپایی استفاده شد و حتی در شکل و جنس چشم عروسک نیز تغییرهایی ایجاد شده است . این عروسکها برای مبارزه با خرید عروسکهای باربی ساخته شد. (ایرنا)
دارا و سارا یک برادر و خواهر دو قلو هستند که با توجه به ویژگیهای فرهنگ ایرانی طراحی شده اند. دختر بچه های ایرانی ضمن آنکه با این عروسکها بازی خواهند کرد و سرگرم می شوند می توانند با مبانی فرهنگ ایرانی نیز آشنا شوند.
طراح گرافیک: امیر حسن سلام زاده – مجید قادری گروه سنی : الف ( آمادگی و سال اول دبستان)
طراح: فرزانه بابایی نمونه ساز :فرزانه بابایی
ناظر هنری: مجید قادری ناظر فنی :مجید قادری
جنس :PVC و پارچه منبع : WWW.KANOONTOLID.COM
در مجموع پروژه عروسک دارا و سارا به نام مجید قادری ثبت گردیده که ایشان در ایده ساخت این دو عروسک بیان داشتند :
سال ۷۴ برای اولین بار از یک نمایشگاه بین‌المللی اسباب‌بازی بازدید کردم که خیلی در روحیه و شناخت من تأثیر عمیقی گذاشت ؛ اولاً دیدم این نمایشگاه با همه عظمت و وسعتی که دارد بیش از ۵۰ درصد تولیداتش معطوف به عروسک است و در صنعت عروسک‌سازی تأکید پرشماری بر روی شخصیت‌های انسانی شده است . بالاترین آمار تولید یک چنین نمایشگاه بین‌المللی که از آسیای شرقی تا آمریکا بهترین‌های دنیا تولیدات خودشان را عرضه کرده بودند ، معطوف به عروسکها بود.
این موضوع خیلی ذهن مرا مشغول کرد که چرا ما در ایران آنقدر به عروسک بها نمی‌دهیم . بعد از بازدید از این نمایشگاه موقعیت عروسک در ایران را ارزیابی کردم و با یک نگاه آسیب‌شناسانه متوجه شدم که ما در واقع دچار یک غفلت فرهنگی و تاریخی شده‌ایم که تنها به دوره بعد انقلاب مربوط نمی‌شود ، بلکه به قبل از انقلاب بر می‌گردد.
ما در این دوران ، عروسک صنعتی با ویژگی‌ها بومی و ملی نداشته‌ایم وتنها عروسک سنتی و نمایشی تولید کرده‌ایم و هیچ عروسکی به عنوان عروسک ایرانی از قبل انقلاب در گروه عروسکهای صنعتی به نام ایران ثبت نشده بود. شما اگر از مادر و مادربزرگ‌تان سؤال کنید که شما در دوره کودکی عروسک ایرانی داشتید که اسمش ایرانی باشد ، قطعاً می‌گوید نه.
من دیدم این خود موضوعی است که جای کار دارد و ما بعد از انقلاب که این همه اهمیت به تعلیم و تربیت مخصوصاً به گروه دختران و زنان جامعه چون مربیان واقعی خانواده هستند ، داده‌ایم ، ولی این گروه را در اختیار عروسکهای خارجی با آن مشخصه‌ها و ویژگی‌ها که پیش از این عرض کرد ، گذاشته‌ایم .
این بود که در واقع به صورت جدی این انگیزه در من به وجود آمد که باید خیلی سریع به طراحی و ارائه یک مجموعه کاراکتر و شخصیت‌های عروسک ایرانی بپردازیم که از دل آن عروسکهای دارا و سارا بیرون آمد.
ایشان در بیان اینکه چرا نام های دارا و سارا را برای این عروسک ها انتخاب نمودند , فرمودند :
اسم دارا و سارا چند علت داشت ؛
علت اولش این بود که بتوانیم این شخصیت را جا بیندازیم و به همین خاطر نیاز به یک زمینه‌ای در خاطرات نوستالوژیک پدر و مادرها داشتیم . تمام پدران و مادرانی که هم نسل من بودند اصلاً خواندن و نوشتن را با دارا و سارا شروع کردند و وقتی این اسم را گفتیم، برای هیچ‌کس ناآشنا نبود . شما می‌دانید برای اینکه یک برندی در دنیا به وجود آید ، نیاز به سرمایه‌گذاری و تبلیغات دارد و در واقع من سعی کردم از این ظرفیتی که در جامعه ما وجود داشت، استفاده کنم.
نکته دیگر این بود که دارا و سارا اسامی بسیار بامحتوا و کهنی در فرهنگ ما ایرانی‌هاست ، از نظر آوایی هم همسان هستند ؛ به همین خاطر به یاد می‌مانند و راحت اَدا می‌شوند ، تحت‌تأثیر گویش‌های مختلف قرار نمی‌گیرد و در شناختی که ما به دست آوردیم ، در خارج از کشور این اسامی خیلی سریع جا افتاد و این زمینه‌ها باعث شد که پیشنهاد این اسم برای عروسکها پذیرفته شود و در کانون این پروژه با نام دارا و سارا جلو رفت.
اما چرا این عروسک ها در بین بچه های ایرانی فراگیر نشد :
جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با عروسک های کن و باربی عروسکهای دارا و سارا را با نژاد آریایی طراحی و وارد بازار کرد که به سفارش ایران در کشور چین ساخته میشود. کمترین خاصیت تولید این عروسکها این بود که حساسیت همگانی را در برابر تاثیرات مخرب باربی بر انگیخت ؛ اما در عمل به عنوان یک عروسک کاربردی در میان کودکان همه‌گیر نشد . شاید در مقایسه «باربی» و «دارا و سارا» بتوان علل توفیق نیافتن عروسک ایرانی را این گونه توضیح داد :
1- آناتومی و ساختار بدنی عروسکهای باربی قابلیت حرکت اندام‌ها و حتی انگشتان را دارد ولی دارا و سارا بیشتر عروسکهای زینتی‌اند تا وسایل بازی .
2- باربی و کن به روز بوده و به آینده نگاه و از لوازمی چون کامپیوتر و موبایل استفاده می‌کنند ولی دارا و سارا به گذشته تعلق دارند و سعی می‌کنند میراث گذشته را حفظ کنند و تکلیف کودک را با مدرنیسم روشن نمی‌کنند.
3- دارا و سارا دارای چهره‌های ثابت هستند و فقط از روی لباسشان می‌توان به قومیت آنها پی برد در حالی که باربی با حفظ اصالت آمریکایی خود، در رنگ‌ها و ملیت‌های مختلف ظاهر شده است.
4- گرانی دارا و سارا در مقابل عروسکهای پرتحرکی که مسافران ایرانی خریداری می‌کنند قابل توجه است و تولید این عروسکها توجیه اقتصادی ندارد.
5- بسته‌بندی و شبکه توزیع دارا و سارا مثل سایر محصولات ایرانی دچار ضعف است.
6- ملاحظه دقت و ظرافت در طراحی باربی از رصد دائمی تغییرات فرهنگی و سیاسی دنیا توسط سازندگان عروسک باربی نشان دارد.
7- توجه به ظرافت‌های هنری و استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای از دیگر امتیازات باربی نسبت به دارا و ساراست.
اگر این روزها از اقتصاد مقاومتی و حمایت از کالای ایرانی صحبت میکنیم ، تحقق آن جز با توسعه و ترویج فرهنگ مقاومتی امکان‌پذیر نیست. فرهنگی که از طریق صنایع فرهنگی مانند اسباب‌بازی منتقل میشود . برای تقویت صنایع فرهنگی بومی چاره‌ای جز حمایت از ایده‌ها و تولیدکنندگان داخلی نداریم. ایده‌هایی که با در نظر گرفتن ضعف‌ها و معایب گذشته برای تولید اسباب بازی ایرانی طراحی شده‌اند , همچنین است تولید دها ساعت فیلم , پویا نمایی , داستان و داستانک , کرسی های آزاد اندیشی و ارائه پژوهش های علمی جدید و مرتبط با موضوع .
مقام معظم رهبری در باب همین موضوع و اشکالی که در عدم فراگیری این پروژه ( تولید و فروش عروسک های ملی دارا و سارا ) به بیان عدم ارائه پیوست فرهنگی اشاره می کنند و می فرمایند :
خب، دوستان ما آمدند در یکی از دستگاه‌های فعال و مسئول ، عروسکهای خوبی درست کردند ؛ خوب هم بود ؛ اول هم حساسیت طرف مقابل را - یعنی مخالفین را ، خارجیها را - برانگیخت که اینها آمدند در مقابل باربی و مانند اینها ، این [عروسکها] را درست کردند ؛ ولی نگرفت .
من به اینها گفتم که اشکال کار شما این است که شما آمدید به فلان نام ، یک پسری را ، یک دختری را آوردید در بازار ، این عروسک شما را بچه‌ی ما اصلاً نمیشناسد – ببینید ، پیوست فرهنگی که می گوییم اینها است – خب ، یک عروسک است فقط ، در حالی که مرد عنکبوتی را بچه‌ی ما میشناسد ، بتمن را بچه‌ی ما میشناسد . ده بیست فیلم درست کرده‌اند ، این فیلم را آنجا دیده ، بعد که میبیند همان عروسکی که در فیلم داشت کار می کرد ، در مغازه هست ، به پدر و مادرش می گوید این را برای من بخرید ؛ عروسک را میشناسد ؛ این پیوست فرهنگی است .
شما بایستی این عروسک را که ساختید ، در کنار ساخت عروسک ، ده بیست فیلم کودک درست میکردید برای اینکه این عروسک معرفی بشود پیش بچه‌ها ؛ بعد که معرفی شد ، آن‌وقت خودشان میخرند ، [ولی] وقتی معرفی نشد ، بازار ندارد و ورشکست میشود ؛ و ورشکست شد . یعنی یک چنین دقتهایی را بایست کرد . به‌هرحال این تهاجم فرهنگی به این شکل یک واقعیتی است. ( بیانات در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۳۹۲/۰۹/۱۹ )
95 درصد اسباب‌بازی‌ها در ایران خارجی است !!!
آمارها می‌گویند 95 درصد اسباب‌بازی‌های موجود در بازار ایران ، خارجی و عمدتاً چینی‌اند . اگر از موضوع غیربهداشتی بودن بعضی از مواد اولیه به کار گرفته شده در این اسباب‌بازی‌ها بگذریم ، اگر موضوع قاچاق اسباب‌بازی را که بنا بر بعضی گمانه‌ها نیمی از نیاز بازار را تأمین می‌کند ، در نظر نگیریم و اگر بحث سهم ناچیز تولیدکنندگان داخلی اسباب‌بازی را از منظر اقتصادی مطرح نکنیم ، همین آمار 95 درصدی به ما می‌گوید که عالم خیال کودکانمان در تصرف چیزهایی است که در آن سوی مرزهای جغرافیایی و فرهنگی ساخته و پرداخته می‌شوند . (iqna.ir )
جنگ نرم و استفاده از ابزار اسباب بازی در تغییر هنجارها :
در تئوری جنگ ها ؛ جنگها از حال سخت به نیمه سخت و از نیمه سخت به نرم تبدیل شده است , این تئوری پذیرفته شده بیان می دارد که از سال 1990 میلادی جنگ ها باید به شکل جنگ نرم باشد تا موفق باشدو به هدف برسد و در این جنگ یک هدف دنبال می گردد و آن تغییر ارزش ها و باورهای جامعه مورد حمله که در نهایت به تغییر باورها و ارزشها بانجامد و دیگر مردم آن کشور مورد نظر کشور حمله کننده را دشمن نداند .
این جنگ را آمریکا با دیگر کشورهای جهان شروع کرده و درصدد آن است تا سبک زندگی آمریکایی را بر دیگر سبک های زندگی غالب کند این استراتژی ایلات متحده در عصر حاضر است .
در سال 1988 وزیر فرهنگ فرانسه به تهاجم فرهنگی آمریکا اشاره می دارد و هشدار می دهد که سبک زندگی آمریکایی بر سبک زندگی فرانسوی دارد غلبه پیدا می کند و خواستار اعطای یارانه به بخش های فرهنگی فرانسه برای مقابله با سبک زندگی آمریکایی می کند .
یکی از چند ابزار جنگ نرم اسباب بازی ها می باشد و غالب نمود فرهنگ و سبک زندگی خود (کشور متخاصم) از طریق اسباب بازی به کودکان کشورهای مقصد حمله .
دکتر فربد فدایی ؛ روان‌پزشک و مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی در این‌باره می‌گوید :
بازیهای خارجی رویاهای کودکان ایرانی را به رویاهای بچه‌های آمریکایی تبدیل می‌کنند . بعضی از اسباب‌بازی‌ها هم حتی در حال حاضر از چین وارد می‌شوند اما به شکل همان عروسک‌هایی‌اند که مربوط به آمریکاست .
تلقین سبک زندگی آمریکایی و هنجارهای آن با ارائه عروسک های باربی , کن , السا و بن تن :
باربی عروسکی است که در مارس سال ۱۹۵۹ میلادی توسط شرکت متل تولید و روانه بازار شد. خانم روث هندلر این عروسک را با الهام از عروسکی آلمانی به نام بیلد لیلی به وجود آورد .
خانم روث هندلر هنگام مشاهده بازی دخترش با عروسکهای کاغذی متوجه شد او از بازی دادن آنها در نقش بزرگسالان لذت می‌برد. آن زمان اغلب عروسکها به شکل کودکان خردسال ساخته می‌شدند. روث ایده ساخت عروسکی با اندام بزرگسالان را به شوهرش الیوت پیشنهاد نمود، اما وی به عنوان مدیر شرکت متل اشتیاقی به این پیشنهاد نشان نداد.
در سال ۱۹۵۶ روث در سفری به آلمان به عروسکی که بایلد لی لی نامیده می‌شد برخورد نمود که عیناً مطابق آن چیزی بود که در سر می‌پروراند . او سه عدد از این عروسکها را خریداری کرد . یکی را به دخترش داد و دوتای دیگر را به متل برد.
عروسک لی لی براساس شخصیت محبوب ظاهر شده در کمیک استریپی شکل گرفته بود. لی لی ، خانم خوشنامی بود که می‌دانست چه می‌خواهد . عروسک لی لی اولین بار در سال ۱۹۵۵ درآلمان به فروش رفت و اگر چه در آغاز به بزرگسالان فروخته می‌شد ، اما کم‌کم محبوبیتی بین کودکان بدست آورد که از پوشاندنش با قطعاتی که جداگانه در دسترس بودند ، لذت می‌بردند.
آقای روث پس از بازگشت به آمریکا با کمک مهندسی به نام جک راین اقدام به طراحی عروسکی مشابه نمود و به نام دخترش باربارا نام باربی را بر آن نهاد. عروسک باربی برای اولین بار در 9 ماه مارس سال ۱۹۵۹ در شهر نیویورک به نمایش گذاشته شد.
اولین باربی لباس شنا مشکی با خطوط راه راه سفید برتن داشت و با مدل موی دم اسبی و نیز موی بور و خرمایی عرضه شد. این عروسک به عنوان مدل نوجوان با پوشاکی که شارلوت جانسون طراحی نموده بود روانه بازار گشت. دراولین سال تولید باربی حدود ۳۵۰۰۰۰ عدد از این عروسک به فروش رفت.
شرکت متل در سال ۱۹۶۴ امتیاز عروسک بایلد لی لی از آلمان را خرید و تولید آن را متوقف ساخت , تا عروسک های باربی بدون رقیب قوی در جهان گسترش یابد .
در سال‌های بعد عروسک «کن» به عنوان دوست‌پسر باربی تولید شد و همچنین پس از مدتی، باربی در ملیت‌های مختلفی مثل چینی، ژاپنی، هندی و آفریقایی هم ظاهر شد و بازارهای سراسر جهان را تسخیر کرد.
باربی نماد و سمبل فرهنگ آمریکایی با ویژگی تجمل‌گرایی و مدگرایی و مصرف‌گرایی است که تلاش می‌کند همراه خیل عظیم لوازم جانبی، نوع زندگی آمریکایی را به کودکان جهان تحمیل کند.
باربی همچنین در عرصه‌های سیاسی حضور چشمگیر داشته است. به عنوان نمونه بعد از واقعه 11 سپتامبر، باربی با پوشیدن لباس نظامیان ضدتروریست ، به تهییج افکار عمومی پرداخت. بعد از جنگ عراق ، باربی در چنگال تروریست‌های مستقر در عراق دستگیر میشود و در تصویر پشت سر او پرچمی با نمادهای اسلامی قرار دارد و به این ترتیب اشغال عراق توسط ارتش آمریکا را توجیه می‌کند.
دکتر فدایی می‌گوید:
رویاهای کودکانه بچه‌های ایران با اسباب‌بازی‌های غربی مورد هجوم قرار گرفتند. برای نمونه عروسکهای غربی که چشم آبی و موی طلایی داشتند، جایگزین عروسکهای پارچه‌ای دختران ایرانی شدند. بنابراین دیگر جایی برای بازنمایی دختران و زنان اسطوره‌ها و افسانه‌های ملی و عامیانه که در چهره عروسکهای پارچه‌ای صورت می‌گرفت ، باقی نماند . چون عروسکهای پارچه‌ای شکل معینی نداشتند ، می‌شد اینها را به هر صورتی تصور کرد ؛ اما زمانی که شما به یک دختر کوچک عروسکی دادید که با موهای طلایی و چشمان آبی بود ، آن وقت این تبدیل میشود به نمادی از آن چیزی که او باید باشد .
تأثیر عروسک های باربی و کن , السا و آنا و بن تن بر ضمیر ناخداگاه فرزندان ایران زمین :
هنگامی که از کودکی برای فرزندانمان عروسک های مذبور را تهیه می کنیم با پیوست های فرهنگی (ضد فرهنگی) آن به کودکان این را القاء نمودیم که شخصیت محبوب و دوست داشتنی یا به قول خود غربی ها برند همین باربی و السا هستند و کودک بر اساس این اصل که تأثیر تلقین برخود برابر تأثیر 17 اثر از دیگران است , از خردسالی مجذوب آن عروسک و همانند شدن همچون او را برای خود قرار می دهد تا همچون آن عروسک ها محبوب گردد .
وضعیت آرایش آن عروسک ها که بر اساس چهره بزرگسال و سبک زندگی آمریکاییست
وضعیت لباس عروسک
وضعیت رنگ موی عروسک
وضعیت نوع هیکل و اندام خصوصاً اندام جنسی عروسک
وضعیت برخی متعلقات جانبی عروسک
تأثیر پذیری از آموزهای جادوگری بن تن بجای سعی و تلاش و توسل و توکل .
آنجاست که ما دچار بلوغ زودرس , پایین آمدن سن آرایش , مصرف بی رویه لوازم آرایشی , عدم پایبندی به هنجارهای ایرانی – اسلامی همچون حجاب , حیا و غیرت و عدم توسل به ائمه اطهار و توکل به خدا و سعی تلاش , کودکان و نوجوانان سپس جوانان هستیم ؛ چیزی که ناخودآگاه ما خود ضمینه آن را فراهم کردیم !!!
حال سوال اهالی فرهنگ و همه دقدقه مندان این نظام و ایران اسلامی اینجاست که :
آیا ایرانیان اولین عروسک ها را در تاریخ به نام مبارک برای سرگرمی شاهان نداشند , پس چرا امروزه عروسکی در خور شأن و فراگیر نداریم ؟
آیا دیگر وقت آن نرسیده ایران ورود جدی به دنیای صنعت اسباب بازی کند و فقط محدود به عروسک های سنتی و نمایشی نباشیم ؟
آیا وقت آن نرسیده که دولت , شورای عالی انقلاب فرهنگی , دبیرخانه فرهنگ عمومی کشور از تولید به روز , سَبک , مقاوم , ارزان و قابل تغییر لباس و متعلقات در مرکز سرگرمی ها و اسباب بازی های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حمایت کند و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز تمام همت خود را برای به نتیجه مطلوب رسید این پروژه به کار ببرد ؟ تا این عروسک ها قابل دستیابی و تهیه برای همگان باشد !؟
آیا اگر غفلت کنیم , نتیجه نسل هایی که در آینده تحت این تهاجم فرهنگی که رهبری می فرمایند هستند , چه می شود ؟
تا کی در فروشگاه ها , ما فقط اسباب بازی غیر ایرانی با پیوست های فرهنگی غیر ایرانی در جامعه مشاهده کنیم ؟
آیا در سال ۲۰۰۳ کشور عربستان به علت اینکه عروسکهای یهودی باربی با پوشش آشکار و وضعیت ننگین و متعلقات و ابزارشان نمادی از فساد و انحراف غرب هستند و فروش آن در عربستان ممنوع نگردید ؟ آیا در ایران نیز قریب به دو دهه ورود اسباب بازی به کشور پس از انقلاب ممنوع نبود ؟ پس چرا تولیدی با هنجارها ما و کیفیت خوب جایگزین نگردید ؟
آیا شرکت کانون پرورش فکری کم تجربه تر و کم امکانات تر از شرکت «نیوبوی دیزاین» سوریه بود که با طراحی و ساخت عروسکی مشابه باربی به نام «فولا» آن را وارد بازار کشورهای اسلامی کرد. و با اینکه قیمت ارزانی نداشت به پرفروش ترین عروسک کشورهای مسلمان تبدیل شد و حتی مسلمانان مقیم غرب و آمریکا این عروسک ها را برای فرزندان خود تهیه نمودند ؟ با اینکه فولاد طرحی گرفته شده از خود باربی بوده است !
آیا عروسک کیتی کشور ژاپن که تولیدکنندگان آن (شرکت سانیرو ) استفاده از طراحی و ساخت اسباب بازی علاوه بر دانش تخصصی به ذهنی خلاق و دستانی هنرمند و پشتوانه های فرهنگی و شخصیت پردازی قویتری و بررسی مکرر بازار هدف و ساخت بیش از 450 شخصیت از این عروسک را در دستور کار خود قرار دادند تا به موفقیت و سود بالا رسیدن ؛ آیا در ایران چنین همتی و پتانسلی نیست ؟
وَ مِنَ اللهِ توفیق مجتبی لشکربلوکی -پژوهشگر و فرهنگی اهل قلم
دبیر اسبق شورای نظارت بر اسباب بازی استان گلستان
- نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
- نظرات بعد از ویرایش ارسال میشود.