ترکمن سسی – عبدالرضا نظری - فرصتی پیش آمد تا در روز آدینه ای که گذشت در منزل یکی فرهنگیان روستای آزادتپه ( شاقال دپه) ساعتی در کنار شاعر ترکمن، استاد عیدی اونق گفتگو کنیم.
بعداز ظهر جمعه پنجم خردادماه 1402 در منزل دوست فرهنگی مان حامد نظری ساعتی با عیدی اونق شاعر شناخته شده ترکمن صحرا از فرهنگ و زبان و ادب ترکمنی صحبت کردیم.
این شاعر آق قلایی با تحسین فعالان فرهنگی و جوانان دوستدار شعر و ادب در ترکمن صحرا می گوید: شاعر با اشعار خود پیام به مخاطبین منتقل می کند. شعر بدون پیام معنایی ندارد.
از نگاه او ضروری است تا اهالی فرهنگ و ادب همواره به اوضاع اجتماعی فرهنگی جامعه توجه کنند، برای حفظ و تقویت فرهنگ بومی دغدغه داشته باشند. او از فراموشی زبان و نام های اصیل ترکمنی در گذر زمان نگران است. آرزو دارد مردمان صحرا میراث فرهنگ و ادب بومی را حفظ و زبان ترکمنی را روان صحبت کنند.
عیدی اونق می گوید: ما نام های اصیل، زیبا و پرمعنای بسیاری داریم که درگذشته استفاده می شد. برخی از این نام ها هنوز هم هست ولی امروزه با عدم استقبال بسیاری از خانواده ها این نام ها سال به سال در حال فراموشی است.
عیدی اونق بیان می کند: کلمات بسیاری در زبان های مختلف به صورت مشترک استفاده می شود و زبان ها این کلمات را از همدیگر قرض می گیرند. در زبان ترکمنی نیز از اینگونه کلمات خیلی استفاده می شود. به عنوان مثال کلمه یوغورت، هم در زبان انگلیسی هم در زبان ترکمنی بکار می رود و جالب است که این کلمه ترکمنی است و از زبان ما وارد دیگر زبان ها شده است.
به گفته وی فرهنگ و آداب و رسوم مردمان در گذر زمان و در حوادث تاریخی از همدیگر تاثیر پذیر است و بعضی از کلمات روسی در دوره ای وارد زبان ترکمن های ایران شد که این آثار تا به امروز دیده می شود و حفظ و ارتقای زبان و آداب و رسوم سنتی نیاز به همت و تلاش همه اهالی فرهنگ و ادب و مشارکت عمومی دارد.
وی راه اندازی یک انجمن فرهنگی و ادبی و فعالیت مستمر دوستداران فرهنگ و ادب در روستاهای ترکمن نشین شهرستان علی آبادکتول را برای پاس داشت و حفظ فرهنگ و ادب بومی اثرگذار می داند.
دیدگاهها