ترکمن سسی - نورمحمد مرادی - ترکمن های ایران به ویژه خراسان شمالی؛ در روز عاشورا با برگزاری آیین های مخصوص مراتب اخلاص خود را به نواده حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) نشان می دهند.
درست است که اهل سنت بر خلاف برادران شیعه خود، مجالس عزاداری و سوگواری برای امام حسین(رضی الله عنهم) برگزار نمی کنند، اما ترکمن های ایران به ویژه خراسان شمالی؛ در روز عاشورا، همانند برادران شیعه خود عزادار و داغدار این مصیبت هستند و با برگزاری آیین های مخصوص صدقه دادن، اشک ریختن و قرآن خوانی مراتب اخلاص خود را به نواده حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) نشان می دهند.
"ماه محرم در ميان ترکمن‌ها به عنوان عاشرآی معروف است و وجه تسميه آن به خاطر وجود روز عاشورا در آن ماه مي‌باشد. در حقيقت عاشرآی مخفف دو کلمه عاشور و آی است؛ يعني ماه عاشورا که رفته رفته به خاطر سهولت در تلفظ به صورت عاشورآی و عاشرآی درآمده است."
دیدگاه و اعتقادات ترکمن ها نسبت به عاشورا از این جهت اهمیت دارد که درطول تاریخ رویدادهای منحصر به فردی در روز عاشورا اتفاق افتاده و شاید بسیاری بر این تصور باشند که روز عاشورا پس از واقعه تلخ کربلا در تاریخ ثبت شده است؛ اما بایستی یاد آور شویم که بسیاری از وقایع تاریخی قبل و بعد از اسلام از جمله استجابت توبه حضرت آدم، عروج حصرت ادریس به بهشت، قرار گرفتن کشتی حضرت نوح در کوه جودی، روز ملاقات ودیدار حضرت یعقوب با فرزندش حضرت یوسف، روز شفا یافتن حضرت ایوب از مرض لاعلاج، روز نجات حضرت موسی از دریا وغرق شدن فرعون، روز نجات حضرت ابراهیم از آتش نمرود و روز استجابت توبه حضرت داوود می باشد.
همچنین روز تولد حضرت ابراهیم و انتخاب وی به عنوان خلیل الله از جانب خداوند و از مهمترین اتفاق تاریخ که به شهادت رسیدن نوه گرامی پیامبر اکرم (ص) وفرزند برومند حضرت علی (رضی الله عنهم) و حضرت فاطمه (رضی الله عنهم) که سرور و سالار شهدای کربلا، حضرت امام حسین (رضی الله عنهم) نام دارد به اتفاق ۷۲ تن از یاران با وفایش در صحرای کربلا که همگی مصادف با روز عاشورا بوده است.
از آداب و رسوم و آیین های ترکمن های این استان در ایام محرم نیز می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1-ختم کامل قرآن کریم (برخی از روحانیون و طلاب و قاریان قرآن و حتی عوام اهل سنت در ماه محرم اقدام به روخوانی کامل قرآن و ختم آن می کنند و ثوابش را به ارواح طیبه شهدای کربلا و به خصوص امام حسین(رضی الله عنهم) نموده و همچنین یادی ازاموات خود می نمایند.
2-بیان اتفاقات روز عاشورا ( در مساجد و مصلی های نمازجمعه اهل سنت نیز در ایام محرم خطیبان جمعه و مساجد اقدام به پرداختن به سخنرانی با موضوع رشادت های امام حسین (رض) و مصائب و سختی هایی که نوه پیامبر اسلام برای نجات دین اسلام و فریضه امر به معروف در مقابله با یزیدیان متحمل شده اقدام به سخنرانی می کنند.)
3-آئین روزه داری (اغلب مومنان ترکمن در روزهای تاسوعا و عاشورا روزه می گیرند و ثواب آن را به ارواح شهدای کربلا می بخشند.)
۳- پرهیز از برگزاری مراسمات شادی ( جامعه ترکمن های خراسان شمالی همچنین به احترام روز عاشورا و ماه محرم از برگزاری هرگونه مراسمات ازدواج و مجالس جشن و سرور در این ماه خودداری نموده و به احترام حوادث عاشورا هر روز اقدام به ذکر تسبیحات بعد از نماز و فرستادن صلوات بر شهدای کربلا و امواتشان می نمایند.)
4-نامگذاری فرزندان خود به نام عاشورا از ایام گذشته (به طور مثال پسرانی که در روز عاشورا به دنیا آمده اند را عاشور گلدی، عاشور مراد، عاشور محمد و دختران خود را به نام های عاشور بیکه، عاشور گل، عاشور بی بی نام می نهند. همچنین پسران دوقلوی متولد شده در ایام محرم را به نام‌های حسن و حسین ودختران دو قلوی خود را به نام‌های عایشه و فاطمه مزین می نمایند.)
5-رفتن به زیارت قبور امامان و اولیاء الهی (اهل سنت در روز تاسوعا و عاشورا به سبک برادران شیعی اقدام به برگزاری مراسمات سینه زنی و برپایی مراسم موکب ندارند، اما با رفتن به آرامستان و زیارتگاه های روستا و شهر خود، اقدام به نثار فاتحه و خواندن قرآن کریم بر سر قبور می نمایند.)
6-آیین صدقه دادن توسط بانوان ترکمن (زنان خانواده نیز با پختن نان و خوراکی های روغنی مانند قتلمه، چاپاتی، چلپک و بیشمه ضمن سهیم شدن در نشان دادن ارادت خود به اهل بیت پیامبر(ص) به انتظار حضور علما و اهالی مسجد در منازل خود در روز عاشورا می نشینند تا با نثار فاتحه و زقرائت قرآن از برکات آن روز بهره مند شوند.)
نورمحمد مرادی/ کنشگر اجتماعی اهل سنت در بجنورد
- نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
- نظرات بعد از ویرایش ارسال می‌شود.